Metabletica

<body> <p>Metabletica Startpagina Op deze pagina vindt u een introductie op metabletische thema's, lezingen, bi(bli)ografie van prof dr J.H. van den Berg en internationale links. </p> <p> De metabletica is de leer van de veranderlijkheid. Zij gaat uit van het postulaat der veranderlijkheid. Een onmiddellijk gevolg daarvan is de bijzondere belangstelling voor het historische verleden. Voor de wetenschap die steunt op het postulaat van de onveranderlijkheid, is het leven van een vorig geslacht een variatie op een bekend thema. De metabletica die juist de veranderlijkheid postuleert, staat daarentegen de gedachte toe dat vroegere generaties anders, en wel wezenlijk anders leefden. Waar de traditionele geschiedbeschrijving een chronologisch verband onderzoekt en gebeurtenissen verklaart als een logisch gevolg van eerdere gebeurtenissen, zoekt de metabletica naar synchrone verbanden, naar veranderingen in een cultuur die gelijktijdig optreden. <br>  <br> Veranderingen worden zichtbaar in handelingen van mensen. Het gaat daarbij niet alleen om een uitvinding of ontdekking maar ook om het moment waarop men iets publicabel acht en een bepaalde verandering wereldkundig wordt. Het gaat bovendien om vooral die veranderingen die door de betreffende cultuur herkend en geaccepteerd worden als mijlpaal. Deze culturele uitingen zijn in de diverse disciplines zichtbaar. Zo kunnen de boeken van Darwin en Newton, het spinnewieltje van Kay, de reeksontwikkeling van Leibnitz en het kappelletje van Bramante geduid worden als fundamentele veranderingen. Een van de meest spannende vragen die door de metabletica serieus genomen wordt, is de vraag: wat verandert er nu eigenlijk: het menselijk inzicht in iets dat altijd al zo was of zijn de dingen zelf veranderd en neemt de mens dat slechts waar? Of is de verhouding van een mens en de dingen om hem heen zo intiem dat we moeten aannemen dat beide, zowel de mens met zijn inzicht als de dingen in hun materialiteit, veranderen? <br>  <br> Het gelijktijdig optreden van veranderingen in verschillende disciplines suggereert een verandering die wezenlijk is voor een bepaalde tijd. Een soort verandering in een tijdgeest die er voor zorgt dat nieuwe inzichten ‘in de lucht hangen’. Genieën die hun tijd vooruit zijn kunnen als eerste deze veranderde tijd waarnemen in de veranderde materie. Hoewel deze menselijke begeleiders van dergelijke veranderingen vaak in een bepaalde discipline geschoold zijn, vereist het vernemen van deze veranderingen tevens een boven de disciplines uitstijgende, voor-wetenschappelijke instelling van de onderzoeker. Het is een soort intuïtief zien van de dingen zoals we dat in onze alledaagse waarneming gewoon zijn. Het is bijvoorbeeld de ervaring van een ondergaande zon, die in onze huidige weten schappelijke zienswijze helemaal niet ondergaat, en de ervaring van het beklimmen van een hoge berg, die met onze huidige technische middelen helemaal niet onneembaar hoog is. Naast inwijding in het eigen vakgebied is er dus ook een breder geestelijk oog nodig. Zo kon Marx aangeven dat er bij de verandering van brood, dat bij de bakker van produktiewaar (vormgekregen arbeid) verandert in koopwaar (waarde van het kapitaal), een metafysisch truucje plaatsvindt. <br> <br> De metabletica is fenomenologisch in haar methode en dus niet gericht op het onder een andere naam binnenlaten van een middeleeuwse metafysica. Er wordt geen hegeliaanse tijdgeest geponeerd waar allerlei te onderzoeken gebeurtenissen in moeten passen, maar de fenomenen worden onderzocht. De fenomenologie wil de zintuiglijk gegeven zaken in het spontane bewustzijn vatten opdat ze concreet worden. Tot de fenomenen die men onderzoekt behoren feiten en gebeurtenissen als ervaringsgegevens, vooraleer ze in een bepaalde wetenschappelijke theorie zijn gethematiseerd. De fenomenologie levert aldus een beschrijving van datgene waar het bewustzijn op betrokken is. Vanwege de betekenis van het bewustzijn voor de fenomenologie, kan eenzelfde ding, gebeurtenis of feit toch anders zijn, omdat men er inderdaad anders tegenaan kijkt. In de metabletica wordt nu het fenomeen van het veranderen zelf object van onderzoek, zeker als men zich de vraag stelt “waarom veranderen de dingen?” of “waarom veranderen onze wijzen van kijken?” Dit laatste is in het oeuvre van prof. J.H. van den Berg, de grondlegger van de metabletica, van bijzonder belang: het is niet zo dat de dingen alleen maar anders zijn omdat verschillende personen op verschillende ogenblikken een verschillende aandacht voor een orchidee hebben. Ook tijdsperiodes doen de dingen veranderen en bepalen het perspectief van de waarnemingen, met als gevolg dat de mensen zich anders in de wereld gaan oriënteren. Volgens prof. J. De Visscher in ‘Kunst en Wetenschap’ raken we hier aan het kernpunt van de oorspronkelijke intuïties van Van den Berg: de historiciteit van de veranderingen moet niet alleen in haar eenvoudige chronologie worden bestudeerd, maar ook situationeel in haar synchronie, in haar gelijktijdigheid.<br> <br> De historisch fenomenologische vraag luidt dan: welke fenomenen in een bepaalde tijdsperiode behoren tot de zaak zelf van de verandering? De mens is in en van de wereld die de samenhang van de dingen uitmaakt; daardoor leeft hij, is hij steeds buiten zichzelf, intentioneel betrokken op wat hem omringt. Deze intentionaliteit of betrokkenheid is de existentie van zijn bewustzijn eigen, het is zich steeds van iets bewust. Dit buiten openbaart de aard en de eigenschasppen van de enkeling, van een groep, van een volk, en van de geschiedenis van een volk. Deze historische fenomenologie heeft Van den Berg metabletica genoemd, en hierbij heeft hij vooral oog voor de samenhangen, zoals in zijninterpretaties van architectonische gebeurtenissen. Zo stelt hij vast dat in het jaar 1000 plotseling een nieuwe bouwstijl, de romaanse, ontstaat en dat het doel van de romaanse kerk was de indruk van hoogte geven. Zijn vragen luiden dan: vanwaar deze ambitie hoogte te tonen? Wat bewoog de Europeaan anno 1000 hoogte te willen zien in zijn kerk? Welke zijn de historische samenhangen en welke nieuwe levensinzichten zijn er ontstaan? In verband met het horizontalisme in de architectuur vanaf het midden van de vorige eeuw stelt Van den Berg zich analoge vragenb en in zijn pogingen om antwoorden te vinden, botst hij op de onthutsende vermoedens dat het horizontalisme zeker geen zelfstandige esthetische stijlvorm is, maar samenhangt met de toenemende gelijkschakeling in de maatschappelijke verhoudingen en de gelijkheidsideologie in de opvattingen over autoriteit en opvoeding. In de metabletische benadering van de geschiedenis van het Avondland komen de belangrijkste verhoudingen die onze existentie bepalen en kleuren aan bod. Verhoudingen tussen mens en natuur, mens en God, man en vrouw, jong en oud, leven en dood, enkeling en gemeenschap, talentrijk en minder begaafd, gezond en ziek, geïntegreerd en niet-geïntegreerd, verleden en toekomst.<br> <br> <br> Bibliografie prof dr Jan Hendrik van den Berg:<br> Calliphora erythrocephala Meig. Als larve<br> Melasoma (Lina) tremulae F.<br> Lievenheerstbeestjes (Coccinellidae)<br> Kikkers en padden<br> Schijndood<br> De betekenis van de phaenomenologische of existentiële anthropologie in de psychiatrie : een kritische studie over de autologische methode in de psychiatrie en haar toepassing op een bepaalde vorm van defectschizophrenie (de autistische defectschizophrenie van Leonhard) [Proefschrift] Utrecht, Kemink en Zoon<br> Bref exposé de la phénomenologique en psychiatrie<br> Over zwijgen en verzwijgen<br> Over het hallucineren; Critisch-historisch overzicht en richtlijnen voor een verdere bestudering<br> Recensie van Dr. A. Maeder, Selbsterhaltung und Selbstheilung; Die Selbststätigkeit der Seele.<br> Het gesprek en de bijzondere aard van het pastorale gesprek<br> Menselijk lichaam, menselijke beweging<br> Recensie van B. Stokvis, Autosuggestive Psychotherapie<br> De rêve éveillé van Robert Desoille; Een onderzoek naar de aard en mogelijkheden van een phaenomenologische psychotherapie.<br> Ein Beitrag zur Psychopathologie des Meskalinraushes<br> Psychologische litteratuur voor de Pastor<br> Wat is zielszorg?<br> (Psychologie van) het ziekbed; een hoofdstuk uit de medische psychologie<br> Psychologie en theologische antropologie<br> Persoon en wereld : bijdragen tot de phaenomenologische psychologie<br> Verantwoording, Het gesprek, en De rêve éveillé van Robert Desoille<br> Kroniek der psychologie<br> Recensie van L.Bellak, Psychology of physical illness, Psychiatry applied to Medicine, Surgery and the Specialities<br> Man en Vrouw<br> Pastoral Care and Psychotherapy<br> Over neurotiserende factoren<br> The phenomenological approach to psychiatry; an introduction to recent phenomenological psychopathology<br> Woord Vooraf<br> Metabletica, of Leer der veranderingen; beginselen van een historische psychologie<br> Recensie van B.J. Kouwer, Gewetensproblemen van de toegepaste psychologie<br> Het probleem der volwassenwording<br> Der Händedruck<br> Dubieuze liefde in de omgang met het kind; over de late gevolgen van te veel of te weinig moederlijke toewijding tijdens de jeugd<br> Psychologie en geloof; een kroniek en een standpunt<br> Recensie van E. Straus, Vom Sinn der Sinne<br> Die Intentionalität des Gefühls<br> Het menselijk lichaam : een metabletisch onderzoek.<br> Recensie van J. Linschoten, Op weg naar een fenomenologische psychologie<br> Recensie van A.L. Janse de Jonge, Anthropologie en Geestelijke Volksgezondheid<br> De toekomst der psychologie<br> Geestelijke gezondheid<br> Het menselijk lichaam : een metabletisch onderzoek.<br> Leven in meervoud : een metabletisch onderzoek<br> De schizofrene patiënt, anthropologische overwegingen<br> De psychiatrische patient : kleine algemene psychopathologie op fenomenologische grondslag (vertaling van engelse uitgave uit 1955)<br> De zuilen van het Panthéon<br> De dingen, vier metabletische overwegingen<br> Antwoord bij ‘Waarnemen en tellen’<br> Kleine psychiatrie : voor studenten en degenen die de psychiater vervangen of bijstaan<br> Een conflictpsycholoog over bevolkingsgroei<br> Metabletica van de materie Deel 1: Meetkundige beschouwingen<br> Macht en ethiek van de medische wetenschap<br> Medische macht en medische ethiek<br> De zuilen van het Pantheon, en andere studies<br> Dieptepsychologie<br> Wat is psychotherapie?<br> 's Morgens jagen, 's middags vissen<br> Het milieu in de mens<br> Verandering van de nederlandse universiteit, vernieling en vernieuwing<br> Zien : verstaan en verklaren van de visuele waarneming<br> Probleemrijk Zuid-Afrika<br> De reflex : metabletische, tegelijk maatschappijkritische studie<br> Kroniek der psychologie<br> Recensie van B.G. Rosenthal, The images of Man<br> De meervoudige betekenis van lichaam en ziekte<br> Voordracht: Drie teleurstellende maanden in Turfloop<br> Metabletica van de materie 2: Gedane zaken : twee omwentelingen in de westerse geestesgeschiedenis<br> A metabletic-philosophical Evaluation of mental Health<br> Delen in de tekstcollectie van tv-serie Adam of Aap?<br> Metabletica van de huidige opvoedkundige problemen<br> Sosiale sensitiwiteit<br> Veranderende opvattingen over medemenselijke zorg<br> Kentering of katastrofe<br> Het onderste kakebeen; een metabletische les<br> Pijn in de geschiedenis<br> Maatschappelijke veranderingen in het recente verleden en wat dat betekent voor de toekomst<br> Recensie van D. Kruger, An introduction to Phenomenological Psychology<br> Ons huidig cultuurpatroon en de manifestatie daarvan in de verpleging<br> Phenomenology and Psychology<br> Het gelovige innerlijk; een historisch overzicht<br> Hoogte in de kerkbouw; een historisch overzicht<br> Chaos of Loutering; verschuivende en vervangende cultuurpatronen<br> Invitation to Phenomenology: Fragments around Seeing (in Japans)<br> Benedictus en onze tijd<br> Maatschappelijke ontwikkeling, relevant voor de opvatting over arbeid en ziekte<br> Koude rillingen over de rug van Charles Darwin; metabletisch onderzoek naar de oorzaak van onze verknochtheid aan de afstammingsleer<br> A Meeting with Szasz and some afterthoughts<br> Het woordenboek Grieks en andere boeken<br> Een doordenkertje WRR! Omnia non pariter rerum sunt omnibus apta!<br> Mentaliteitsveranderinge en dodenbezorging<br> The rise and fall of the medical model in psychiatry: a phenomenological analysis<br> De horizontale lijn in de architectuur<br> Discoveries in Phenomenology (in Japans)<br> Hooligans; Metabletisch onderzoek naar de betekenis van Centre Pompidou en Crystal Palace<br> Pest syphilis aids: over een metabletische oorzaak van pandemieen<br> Metabletica van God: de drie voornaamste veranderingen<br> Geen Toeval. Metabletica en geschiedschrijving<br> Twee wetten. De twee hoofdwetten van de thermodynamica<br> Hoe vertel ik het mijn nichtjes en neefjes<br> De kop van de bromvlieg<br> </p> </body>